Openbare orde en Veiligheid

Inleiding

Het programma Openbare Orde en Veiligheid is bijzonder omdat het naast de bevoegdheid van de bestuursorganen raad en college met name de bevoegdheid van het bestuursorgaan burgemeester raakt. Verder zijn de taken die gerelateerd zijn aan openbare orde en veiligheid het exclusieve domein van de overheid (publieke domein in model van samensturing).

De gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Limburg-Noord staat als uitvoerder van een belangrijk gedeelte van de thema’s in het veiligheidsbeleid (veiligheidsveld 4: externe veiligheid) aan de lat. Wij achten het noodzakelijk dat de inbreng in de bekostiging door de gemeente Venlo (circa 20%) weerspiegeld wordt in de invloed van de gemeente Venlo op de veiligheidsregio (nu feitelijk iets minder dan 7% (1 op 15)). De gemeente Venlo zal aandringen op een stemverhouding in het algemeen bestuur die dit tot uiting brengt c.q. hier recht aan doet.

Verder blijft Venlo samen met de veiligheidsregio en de nationale politie streven naar een zo optimaal mogelijke veiligheidssituatie in de gemeente, maar ook in de regio. Daarbij geldt dat de daarmee gemoeide kosten in verhouding moeten staan met de veiligheidswinst die daarbij optreedt. In dat verband blijft de gemeente kritisch staan ten opzichte van de door de veiligheidsregio voorgestane uitgaven. Daarbij dient het uitgangspunt ‘nieuw voor oud’ door de veiligheidsregio te worden toegepast.

Met behulp van de doelenboom in de volgende paragraaf wordt schematisch weergegeven welk strategisch kader de gemeente hanteert en welke doelstellingen de gemeente met de uitvoering van dit programma wil realiseren.

Wat willen we bereiken?

Het programma Openbare orde en Veiligheid levert een bijdrage aan het bereiken van het perspectief ‘Vitale Gemeenschappen’ uit de Regiovisie ‘Regio in Balans’.

In de Strategische Visie 2030 wordt gesteld dat op buurtniveau de saamhorigheid sterk is toegenomen en daardoor de onveiligheid ‘sterk‘ is gedaald. Dit beeld maakt dat de gemeente zich met name wil richten op het buurt- en wijkniveau voor de veiligheid in de brede zin van het woord.

Venlo vervult op verschillende onderdelen van dit programma een functie die verder reikt dan die voor de eigen inwoners, namelijk voor vrijwel alle inwoners uit Noord - en Midden-Limburg (bijvoorbeeld Veilig Thuis (voorheen het Advies en Meldpunt Huiselijk Geweld en Kindermishandeling), maar ook het Zorg- en Veiligheidshuis).

In de Sociale Structuurvisie Venlo 2022 ‘Ik ken jouw naam, jij de mijne. Samen zijn wij Venlo’ is een hoofdopgave voor het sociale domein verwoord als ‘het vermogen van de stad om iedere inwoner van Venlo een veilige leefomgeving te bieden met voldoende mogelijkheden om mee te doen’. Het programma Openbare orde en Veiligheid levert met name een bijdrage aan de kernopgave ‘Iedereen heeft recht op een veilig bestaan en werkt mee aan een veilige leefomgeving’ uit deze visie.

Je veilig voelen c.q. veilig zijn, is de basis om te kunnen functioneren, om mee te kunnen doen en om je te kunnen ontwikkelen. Je wilt leven in een omgeving zonder (huiselijk) geweld, waarin eenieder zich aan de regels houdt, met veilige woningen en gebouwen. Een omgeving waarin je als persoon, wie je ook bent of wat je achtergrond ook is, wordt gerespecteerd.

Veiligheid is vanuit dat beeld een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Is de veiligheid echter in het geding, dan grijpt de overheid resoluut in. Wetten worden gehandhaafd en er wordt toegezien op de openbare orde.

De wettelijke basis voor het handelen van de overheid is onder meer te vinden in de Gemeentewet, de Politiewet (2013) en de Wet op de veiligheidsregio’s. De rol van de lokale overheid is in deze wetgeving vastgelegd en is in de afgelopen jaren geëvolueerd van een regel- en handhavingsrol naar een meer omvattende regierol op het gebied van openbare orde en veiligheid.

Met de invoering van de nationale politie (2013) heeft een wijziging plaatsgevonden in de verantwoordingsstructuur. De burgemeester voert gezag op openbare orde en hulpverlening; de officier van justitie voert gezag op strafrechtelijke handhaving. In de ‘driehoek’ bepalen burgemeester, politie en openbaar ministerie het beleid en de taakuitvoering van de politie. Feitelijk worden afspraken gemaakt over wat de politie doet, waarbij het integraal veiligheidsbeleid de basis is. Het beheer, waaronder de huisvesting, van de (nationale) politie is een verantwoordelijkheid van de Minister van Veiligheid en Justitie.

Vanuit dit kader is de strategische doelstelling van dit programma als volgt geformuleerd:

Zoveel mogelijk samen met de inwoners invulling geven
aan de veiligheid (in wijken en buurten)

De resultaten op de strategische doelstelling worden met een drietal effectindicatoren gevolgd:

IndicatorJR 20152017201820192020
Aandeel inwoners dat preventiemaatregelen heeft genomen tegen criminaliteit (techno-preventief)0,000,000,000,000,00
Aandeel inwoners dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt0,000,000,000,000,00
Bron: Veiligheidsmonitor. De indicator is een samengestelde indicator en geeft de gepercipieerde kans op slachtofferschap (zakkenrollerij, beroving, woninginbraak, mishandeling). In het kader van het nieuwe Integrale Veiligheidsbeleid wordt onderzocht of voor deze indicator een ambitieniveau kan worden bepaald.
Aandeel inwoners dat preventiemaatregelen heeft genomen tegen criminaliteit (socio-preventief)0,000,000,000,000,00
In het kader van het nieuwe Integrale Veiligheidsbeleid wordt onderzocht of voor deze indicator een ambitieniveau kan worden bepaald.

Wat gaan we daarvoor doen?

De vertegenwoordiging van de gemeente zal zich waar en wanneer mogelijk sterk maken voor een wijziging van de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Limburg-Noord voor wat betreft de stemverhouding.

Tevens zal de ontwikkeling van zowel de begroting als de beleidsvoornemens van de veiligheidsregio kritisch gevolgd worden en waar nodig becommentarieerd en beïnvloed door actief stemgedrag binnen de bestuurlijke gremia.

Zowel de wettelijke basis als de regierol op het gebied van de openbare orde en veiligheid vraagt om een beleidsmatige aanpak van de hieruit voortvloeiende opgave. De vormgeving daarvan vindt plaats in het vastgestelde Integraal Veiligheidsbeleid 2016 - 2019.

Onze ambitie voor dit programma, zoals geformuleerd in de strategische doelstelling, reikt verder dan 2017. Maar om die ambitie op de lange(re) termijn te kunnen waarmaken, worden in 2017 de hierna genoemde concrete inspanningen geleverd. Deze inspanningen worden in de jaren daarna natuurlijk doorgezet maar de intensiteit kan verschillen van de inzet in 2017.

Het bevorderen van (het gevoel van) veiligheid

Bij het opstellen van het Integraal veiligheidsbeleid 2016-2019 zijn partners intensief betrokken: burgers, maatschappelijke partners, bestuur en gemeenteraad. Echter, gezien het feit dat veiligheid zich voornamelijk in het domein van de overheid bevindt, is er bij het opstellen van het nieuwe beleidsplan sprake van een beperkte mate van co-design (zie onderstaande figuur).

BURGER (openbaar domein)

TYPE 1 : B

(loslaten)

TYPE 2 : B-O

CO-CREATIE

OVERHEID (publiek domein)

TYPE 3 : O-b

CO-DESIGN

TYPE 4 : O

(puur overheid)

In het veiligheidsbeleid wordt aandacht besteed aan de volgende onderwerpen:

  • Veiligheids- en leefbaarheidsvraagstukken op wijkniveau. In 2017 wordt hiervoor het resultaat van de pilots voor het concept Buurt Bestuurt verkend. Buurt Bestuurt zou namelijk een waardevolle aanvulling kunnen zijn om samensturing en burgerparticipatie verder te ontwikkelen, een voorbeeld hiervan is het gebruik van buurtapps. Afhankelijk van de resultaten wordt (worden elementen van) Buurt Bestuurt in de toekomst in meerdere wijken van Venlo toegepast.
  • De aanpak van wijkoverstijgende veiligheidsvraagstukken, bijvoorbeeld:
  1. Drugsaanpak;
  2. (Jongeren)overlast;        
  3. Bestuurlijke aanpak georganiseerde misdaad;
  4. Afstemming juridische keten en zorgketen (zoals Veilig Thuis en het Zorg- en Veiligheidshuis).

In het kader van de uitvoering van het beleid (jaarschijf 2017) zal nadrukkelijk aandacht gevraagd worden voor de inzet van onze partners waarbij gezamenlijk gestelde prioriteiten het uitgangspunt vormen. Door de getroffen maatregelen in financiële zin in deze begroting komt de uitvoering van het veiligheidsbeleid onder druk te staan.

Het voorzien in crisisbeheersing en bestrijden van rampen

De Wet op de veiligheidsregio’s overweegt in de preambule dat ‘het wenselijk is om de brandweerzorg, de rampenbestrijding, de crisisbeheersing en de geneeskundige hulpverlening, met behoud van lokale verankering bestuurlijk en operationeel op regionaal niveau te integreren, teneinde een doelmatige en slagvaardige hulpverlening te verzekeren, mede op basis van een gecoördineerde voorbereiding’.

Op het gebied van de brandweerzorg, crisisbeheersing en rampenbestrijding is de Veiligheidsregio Limburg-Noord (VRLN) de coördinerende en bepalende instantie. Het betreft een vorm van verlengd bestuur. De VRLN organiseert namens, en in opdracht van de 15 gemeenten in Noord- en Midden-Limburg, de taken op het gebied van crisisbeheersing en rampenbestrijding.

De gemeenten in Noord- en Midden-Limburg hebben daarnaast ook zelf een aanvullende verantwoordelijkheid voor uitvoerende taken bij het bestrijden van rampen en het weer op gang brengen van het dagelijks leven erna.

De VRLN heeft met betrekking tot rampenbestrijding en crisisbeheersing een aantal taken over de belangrijkste partners verdeeld:

• Politie (‘blauwe kolom’);

• Brandweer (‘rode kolom’);

• Geneeskundige hulpverlening (GHOR, ‘witte kolom’);

• Bevolkingszorg (gemeente, ‘oranje kolom’).

Binnen de oranje kolom blijven we ons door te oefenen voorbereiden om, hopelijk nooit, optredende rampen en crisissituaties het hoofd te bieden

Binnen de rode kolom (brandweer) wordt op basis van een brandweerorganisatieplan een aantal organisatorische wijzigingen doorgevoerd. Deze hebben invloed op de efficiency van de brandweerzorg (zie ook Het voorzien in adequate brandweerzorg).

Het voorzien in adequate brandweerzorg

In het brandweerorganisatieplan beschrijft de VRLN brandweerzorg als risicobeheersing en incidentbestrijding. Het plan voorziet zowel in repressieve als preventieve maatregelen om de dekking in Limburg-Noord zo optimaal mogelijk te maken, mede in relatie tot de beschikbare financiering. Het plan is tot stand gekomen met medewerking van postcommandanten, medewerkers van specifieke posten en bestuurders.

Bedragen × 1.000

Middelen Programma 02

Baten / Lasten

2016

2017

2018

2019

2020

Openbare orde en Veiligheid

Baten

116

95

27

27

27

Lasten

10.582

9.100

8.708

8.622

8.544

Subtotaal programma 02

-10.466

-9.006

-8.682

-8.596

-8.518

Onttrekkingen aan reserves

Baten

-

-

-

-

-

Toevoegingen aan reserves

Lasten

-

-

-

-

-

Saldo programma 02 na verrekening reserves

-10.466

-9.006

-8.682

-8.596

-8.518

Beleidskaders

De volgende documenten hebben een relatie met dit programma:

  • Strategische visie ‘Regio in Balans’;
  • Strategische visie Venlo 2030;
  • Sociale Structuurvisie Venlo 2022 ‘Ik ken jouw naam, jij de mijne. Samen zijn wij Venlo’;
  • Coalitieprogramma ‘Verbinden vanuit Vertrouwen en Verantwoordelijkheid’;
  • Beleidsplan Veiligheidsregio Limburg-Noord 2011-2015 ;

Programma's

Het programma Openbare orde en Veiligheid heeft betrekking op een kerntaak van de gemeente en heeft als zodanig raakvlakken met alle andere programma's.